Deze paragraaf bevat financiële kengetallen weerstandsvermogen die elke gemeente verplicht moet opnemen. Kengetallen kunnen helpen bij de beoordeling van de financiële positie van een gemeente en maken het mogelijk gemeenten onderling te vergelijken.
In het volgende overzicht worden de financiële kengetallen kort toegelicht. Vervolgens worden de Deurnese waarden van deze kengetallen berekend.
|
|---|
Financiële kengetallen | Jaarstukken | Begroting | Jaarstukken | |
2019 | 2020 | 2020 | ||
1.a | Netto schuldquote | 35% | 51% | 40% |
1.b | Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 35% | 47% | 39% |
2. | Solvabiliteitsrisico | 22% | 28% | 28% |
3. | Grondexploitatie | 5% | 2% | 8% |
4. | Structurele exploitatieruimte | -5,8% | 0,7% | -0,6% |
5. | Belastingcapaciteit | 114% | 118% | 113% |
Netto schuldquote
|
|---|
De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de totale baten en zegt iets over de mate waarin de schuld van de gemeente met het inkomen kan worden gedragen. De VNG hanteert voor de schuldquote de volgende norm: onder de 100% is goed, tussen de 100% en 130% is matig en boven de 130% is onvoldoende. Wanneer de netto schuldquote te hoog is, betekent dit dat de rentelasten en de aflossingen die de schulden met zich mee brengen te zwaar drukken op de begroting. De begroting wordt hierdoor namelijk minder flexibel en er is dan geen ruimte meer om te investeren. De lagere schuldquote in 2020 t.o.v. de begroting is te verklaren door de aflossing van de geldleningen (€ 30 mln.) voor de glastuinbouw.
Gezien de stelregel bij de netto schuldquote “Hoe lager, hoe beter”, zien de beide netto schuldquotes (ongecorrigeerd en gecorrigeerd) er voor de gemeente gunstig uit. De percentages van 39 en 38 in 2020 liggen namelijk fors lager dan het gemiddelde voor gemeenten in de inwonersklasse 20.000 tot 50.000 inwoners. De beide netto schuldquotes zijn in de jaren na 2020 iets hoger, maar blijven zich gunstig verhouden tot het eerdergenoemde gemiddelde in Nederlandse gemeenten.
Solvabiliteitsratio
|
|---|
De solvabiliteitsratio geeft de verhouding tussen het eigen vermogen (reserves) en het totale vermogen weer van een gemeente. Het gaat erom inzicht te krijgen in de mate waarin de gemeente, in geval van nood, in staat is aan haar financiële verplichtingen (vooral de verschaffers van vreemd vermogen) te voldoen. Hoe hoger dit percentage, hoe beter. Het percentage van 28% wil zeggen dat 28% is gefinancierd met eigen vermogen en 72% met vreemd vermogen. Ten opzichte van vorige jaren is deze ratio verbeterd door een afname van het vreemd vermogen (leningen). Een gunstige ontwikkeling. De stijging van het percentage voor de komende jaren komt door de aflossing van de leningen t.b.v. het project glastuinbouw.
Kanttekening bij deze ratio is dat onderhoudsvoorzieningen ook tot het vreemd vermogen worden gerekend en de ratio daarmee negatief beïnvloedt. Het hebben van dergelijke voorzieningen is juist een teken dat het onderhoud planmatig wordt uitgevoerd en daarmee goed “in control” is. Als in Deurne het onderhoud (voor wegen en gebouwen) niet via een voorziening wordt gedekt maar via een reserve, zou de solvabiliteitsratio een paar procenten hoger uitkomen.
Het landelijk gemiddelde voor het Solvabiliteitspercentage ligt voor 2020 met 31,9% iets hoger dan het berekende percentage voor de gemeente Deurne. Het Deurnese percentage vertoont in de jaren 2021, 2022 en 2023 naar verwachting een licht stijgende lijn en gaat in 2023 het landelijk gemiddelde benaderen. Een gunstige ontwikkeling.
Grondexploitatie
|
|---|
Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (de boekwaarde van de grond) is ten opzichte van de jaarlijkse baten. Voor elke gemeente is de grondpositie een risico. De boekwaarde van de gronden geeft weer of een gemeente veel middelen heeft gestopt in haar grondexploitatie. Dit geld moet namelijk ook nog terugverdiend worden met de verkoop.
Deurne is de afgelopen jaren bewust geweest van de grote risico’s die de omvangrijke portefeuille met zich meebrengt. Om deze reden wordt de portefeuille ook gestaag afgebouwd. Dit past dan ook bij een faciliterend grondbeleid en daarmee minder risicodragende projecten.
Dat het kengetal hoger is dan begroot in 2020 heeft als reden dat de overdracht van het project glastuinbouw naar de provincie al in 2019 heeft plaatsgevonden. In de begroting 2020 zou dit nog plaatsvinden in 2020. Door deze overdracht is het percentage van Deurne laag in verhouding tot het landelijk gemiddelde wat is geraamd op 12%.
Structurele exploitatieruimte
|
|---|
De structurele exploitatieruimte wordt berekend door het saldo van de structurele baten en lasten af te zetten tegen de totale baten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing van een lening) te dekken. Voor het jaar 2020 werd in de begroting rekening gehouden met een licht positief percentage. In de tabel is terug te zien dat de structurele exploitatieruimte -0,6 bedraagt en daarmee negatief is. Dit komt door het negatief jaarrekening resultaat in 2020.
Belastingcapaciteit
|
|---|
De belastingcapaciteit wordt berekend door het totaal van het tarief van riool, afval en OZB (woonlasten) voor een gemiddeld gezin af te zetten tegen het landelijk gemiddelde. Een percentage van 113% wil zeggen dat in Deurne de woonlasten 13% hoger zijn dan het landelijk gemiddelde. De belastingcapaciteit is t.o.v. het begrotingsjaar 2020 licht verbeterd. Voornaamste reden is dat de landelijk gemiddelde woonlasten van een gezin is toegenomen.
Deze norm is een andere dan de “onbenutte belastingcapaciteitsnorm”. De daar berekende waarde geeft aan hoeveel de OZB-baten nog kunnen stijgen als wordt uitgegaan van de zogenaamde “artikel 12-norm”. In de artikel 12-norm is het uitgangspunt dat de OZB-tarieven opgehoogd kunnen worden tot 120% van het gewogen landelijk gemiddelde OZB-tarief.
Conclusie:
De afgelopen jaren lieten de kengetallen al een positieve ontwikkeling zien. Naar de toekomst toe wordt deze ontwikkeling voortgezet, voorzichtig kan gesteld worden dat de financiële positie van de gemeente zich gunstig blijft ontwikkelen .